Oude Willem

De oude Willem, zonderling, stroper of legende?

Tussen Diever en Zorgvlied, midden in het prachtige nationaal park Drents-FrieseWold ligt de idyllische buurtschap ‘OudeWillem’.

Er gaan verschillende verhalen over de herkomst van de naam. Oude Willem zou een stroper zijn geweest die er halverwege, misschien eind 19e eeuw zou hebben gewoond, in het enige huisje dat destijds in de wijde omgeving te bekennen was. Het zou verscholen in een bosje hebben gestaan, omsloten door de grootste, stille heide die Nederland destijds rijk was.

Anderen beweren dat hij eenzame zonderling was die alleen met mensen in contact kwam als hij hen van hun kwalen moest afhelpen, want Oude Willem zou de gave van genezen hebben gehad. Verder zijn er nog de verhalen dat hij over magische krachten zou bezitten en dat hij gedood zou zijn door een door hem betoverde spade. Welk verhaal is waar?

Het huisje waar Oude Willem zou hebben gewoond, staat er niet meer, zijn graf is niet gevonden. Geen enkel register, niet van de gemeente noch van de marke of kerk, rept over een dergelijk figuur.
Toch vertellen de boeren in de omgeving hun kinderen nog altijd over die oude man die heel lang geleden over de grote stille heide tussen Diever, Hoogersmilde, Appelscha en Zorgvlied zou hebben bezworven. Het meest waarschijnlijk is het verhaal van de man die de rust van de natuur zocht.

In de crisisjaren na de Eerste Wereldoorlog werden grote delen van Willems stille heide ontgonnen tot landbouwgrond en bossen. Het was de tijd van de werkverschaffing en de stichting van nieuwe ‘koloniën’ in de regio.
Ontginningsarbeiders ontdekten Willem’s huisje maar, uit respect voor de aardige, oude man die daar in symbiose met de natuur leefde, lieten ze hem ongemoeid. Thuis en in de kroeg vertelden de arbeiders verhalen over deze zonderlinge grijsaard die ze in het huisje op de heide aan de bosrand hadden aangetroffen.
Menig verhaal zal ongetwijfeld aangedikt zijn geweest, maar de teneur was toch de verwondering over de oude stroper die de natuur als zijn thuis ervoer.

De vernieuwing rukte op. ‘Oude Willem’, zoals de arbeiders hem inmiddels waren gaan noemen, kon maar niet aan de drukte wennen. Ineens was hij er niet meer. Was hij vertrokken of in zijn huisje gestorven? Of is hij door de arbeiders gevonden en begraven? Wij weten het niet. Sommigen zeggen dat zijn geest eeuwig door het Drents-FrieseWold zal dolen.Want hier, waar de natuur op z’n mooist is, heeft OudeWillem zijn eigen kleine wereld gevonden. En die wil hij bewaren!